Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu, korunması gerekli taşınmaz kültür varlıkları üzerinde yapılan onarım ve restorasyon işleri kapsamında ödenen damga vergisinin iadesi talebinin, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nda yer alan vergi hatalarının düzeltilmesine ilişkin hükümler kapsamında incelenip incelenemeyeceğine dair bölge idare mahkemeleri arasındaki aykırılığı gideren önemli bir karara imza attı.
📌 Kararın Konusu ve Tartışılan Hususlar
• Dava konusu, Van Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Daire Başkanlığı ile İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü tarafından ihale edilen, “korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı” niteliğindeki binaların onarım ve restorasyon işleri için ödenen damga vergisinin iadesi talebidir.
• Tartışma; bu tür işlere ilişkin damga vergisinin 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca muaf olup olmadığı ve ödenen verginin VUK hükümleri çerçevesinde iade edilip edilemeyeceği üzerinedir.
⚖️ Bölge İdare Mahkemelerinin Farklı Yaklaşımları
Erzurum Bölge İdare Mahkemesi, muafiyeti kabul etmekle birlikte, verginin iadesini vergi hatası olarak değerlendirmemiştir.
İstanbul Bölge İdare Mahkemesi ise ödemeyi hukuka aykırı bulmuş ve iadesine karar vermiştir. Bu yaklaşım, ödenen verginin aslında doğmamış bir yükümlülükten kaynaklandığını savunmaktadır.
⚖️ Danıştay’ın Kararı (Oy Çokluğuyla)
Danıştay, çoğunluk görüşüyle, damga vergisi muafiyetine rağmen yapılan ödemelerin VUK kapsamında bir vergi hatası teşkil etmeyeceğine hükmetmiştir.
Kararda, muafiyetin verginin kapsamına dair bir istisna olduğu; bu nedenle hatalı ödeme durumunda VUK 116–118 hükümlerine göre düzeltme ve iade istenemeyeceği ifade edilmiştir.
📣 Muhalefet Şerhi: Azınlık Görüşü
Azınlıkta kalan üyeler;
• 2863 sayılı Kanun’un 21. maddesi uyarınca her türlü vergi, resim ve harçtan muafiyet olduğunu,
• Bu kapsamda ödenen damga vergisinin hiç doğmamış bir borç olduğunu,
• Bu nedenle de VUK 118. madde kapsamında bir vergilendirme hatası oluştuğunu savunmuştur.
🔍 Sonuç ve Değerlendirme
Bu karar, kültür varlıklarının korunmasına ilişkin ihalelerde damga vergisi iadesine dair idari başvuruların nasıl yürütüleceğine dair uygulamada yol gösterici olacaktır.
Muafiyet kapsamına giren işlerde vergi ödemesi yapılmış olsa dahi, bu ödemenin vergi hatası kapsamında düzeltilip düzeltilemeyeceği konusunda farklı yargı içtihatları bulunmaktadır. Danıştay’ın bu kararıyla vergisel yorumun sınırları ve düzeltme talebinin kapsamı netleşmiştir.
