Anayasa Mahkemesi, fiilen bitmiş ancak hukuken devam eden evliliklerin sona erdirilmesinde uygulanan “üç yıllık bekleme süresi”ne ilişkin Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesinin dördüncü fıkrasını Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti.
Kararın Özeti
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesinin dördüncü fıkrasına göre, bir boşanma davası reddedildikten sonra ortak hayat üç yıl içinde yeniden kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılıyor ve eşlerden biri boşanma talebinde bulunabiliyordu.
Ancak Anayasa Mahkemesi bu hükmün, özel hayata ve aile hayatına saygı hakkını orantısız şekilde sınırlandırdığını ve bireyleri evlilik birliğini devam ettirmeye hukuken zorladığını belirtti.
Gerekçe Ne Diyor?
Mahkeme, kararında şu noktaların altını çizdi:
•Boşanma hakkı, özel ve aile hayatının bir parçasıdır.
•Ortak hayatın yeniden kurulamadığı durumlarda üç yıl bekleme zorunluluğu, ölçülülük ilkesini ihlal etmektedir.
•Bu sürecin, taraflara makul olmayan bir külfet yüklediği kabul edilmiştir.
Kararın Etkisi Ne Zaman Başlayacak?
Her ne kadar hüküm iptal edilmiş olsa da oluşacak hukuki boşluğun önlenmesi amacıyla karar, 9 ay sonra yürürlüğe girecek. Bu tarih 19 Ocak 2025 olarak belirlenmiştir.
Hukuki ve Toplumsal Önemi
Bu karar, uygulamada özellikle tarafların anlaşamadığı boşanmalarda “üç yıl daha bekleme zorunluluğu” nedeniyle ortaya çıkan fiili ve hukuki sıkışıklığı ortadan kaldıracak niteliktedir. Aynı zamanda bireyin evliliği sonlandırma kararının anayasal hak kapsamında değerlendirilmesi gerektiği yönünde önemli bir içtihattır.
