DAVASIZ YARGILAMA OLMAZ İLKESİ – HÜKMÜN KAPSAMI – KAMU DAVASININ AÇILMASI – KULLANMAK İÇİN UYUŞTURUCU MADDE BULUNDURMA – YARGILAMANIN SINIRLILIĞI İLKESİ

OLAY VE OLGULAR Sanık hakkında 6545 sayılı Kanun’un 68 inci maddesi ile değişik 5237 sayılı Kanunun 191 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince dosya içinde mevcut 21.04.2015 tarihli kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verildiği, kararın sanığa tebliğ edildiği ve buna rağmen sanığın Denetimli Serbestlik Müdürlüğüne gereği için müracaat etmediği ve uyuşturucu madde kullandığını ikrar ettiği gerekçesiyle mahkumiyetine karar verildiği anlaşılmıştır. GEREKÇE Ceza muhakemesi hukukumuzda mahkemelerce bir yargılama faaliyetinin yapılabilmesi ve hüküm kurulabilmesi için yargılamaya konu edilecek eylemle ilgili, usulüne uygun olarak açılmış bir ceza davası bulunması gerekmektedir. 5271 sayılı Kanun’un 170 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ceza davası, dava açan belge niteliğindeki İcra Ceza Mahkemesine verilen şikayet dilekçesi, son duruşmanın açılması kararı gibi istisnai hükümler dışında kural olarak Cumhuriyet savcısı tarafından düzenlenecek bir iddianame ile açılır. Anılan Kanun’un 170 inci maddesinin dördüncü fıkrasında da; “iddianamede, yüklenen suçu oluşturan olaylar, mevcut delillerle ilişkilendirilerek açıklanır” düzenlemesine yer verilmiştir. 5271 sayılı Kanun’un 255 inci maddesi uyarınca ise; “Hüküm ancak iddianamede unsurları gösterilen suça ilişkin fiil ve faili hakkında verilir. Mahkeme, fiilin nitelendirilmesinde iddia ve savunmalarla bağlı değildir.” Bu madde gereğince hangi fail ve fiili hakkında dava açılmış ise ancak o fail ve fiili hakkında yargılama yapılarak hüküm verilebilecektir. Anılan kanuni düzenlemelere göre, iddianamede açıklanan ve suç olduğu iddia olunan eylemin dışına çıkılması, dolayısıyla davaya konu edilmeyen fiil veya olaydan dolayı yargılama Yapılması ve açılmayan davadan hüküm kurulması kanunu açık aykırılık oluşturacaktır. Öğretide “davasız yargılama olmaz” ve “yargılamanın sınırlılığı” olarak ifade edilen bu İlke uyarınca hakim, ancak hakkında dava açılmış bir fiil ve kişi ile ilgili yargılama yapabilecek ve önüne getirilen somut uyuşmazlığı hukuki çözüme kavuşturacaktır. Tüm bu açıklamalar doğrultusunda; iddianame içeriğinde 26.03.2015 tarihli eyleme ilişkin anlatım bulunmadığı, hükmün konusunun iddianamede gösterilen eylemlerle sınırlı olduğu da gözetilerek yargılamaya konu eylemle ilgili 5271 sayılı kanunun 170 inci maddesine uygun olarak açılmış bir dava bulunmadığı halde yargılamaya devamla mahkumiyet kararı verilmesi, nedeniyle hukuka aykırılık görülmüştür. (Yargıtay 9. Ceza Dairesi 28.03.2023 tarih ve 2021/1378 Esas 2023/2718 Karar)