T.C.
YARGITAY
Dördüncü Hukuk Dairesi
E: 2021/22725
K: 2023/1156
T: 06.02.2023
Eksik İnceleme
İş Göremezlik Tazminatı
Rapor Gideri
Sigorta Tahkim Yargılaması
Trafik Kazası
Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası
Özet: Hak sahibi sigortacıya başvuru sırasında sunulması gerekli belgelerin tümünün mevcut bulunduğu anlaşılmakla itiraz Hakem Heyetince dosyada mevcut olan ifade tutanakları ve kolluk tutanaklarına göre tarafların kusur oranlarını belirleyen uzman bilirkişi raporu alınıp, davalının itirazları da değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gözetilmelidir.
(2918 s. Trafik K. m. 85, 91)
(5684 s. Sigortacılık K. m. 30)
(6098 s. TBK m. 54)
TÜRK MİLLETİ ADINA
YARGITAY İLAMI
Taraflar arasındaki sigorta tahkim yargılaması sonunda Uyuşmazlık Hakem Heyetince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karara davalı vekili tarafından itiraz edilmesi üzerine, İtiraz Hakem Heyetince itirazın kabulü ile davanın usulden reddine karar verilmiştir.
İtiraz Hakem Heyeti kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; davalının trafik sigortacısı olduğu aracın yaya konumundaki davacı çocuğa çarpmasıyla oluşan kaza sonucunda çocuğun yaralanıp alınan rapora göre en az % 7 oranında malul kaldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 5.000,00 TL tazminatın kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş; 05.03.2021 tarihli ıslah dilekçesiyle taleplerini 138.959,29 TL’ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; maluliyet raporu usule uygun olmadığından davadan önce yapılmış geçerli başvuru bulunmadığı gözetilerek davanın usulden reddine karar verilmesi gerektiğini, tazminat hesabının TRH 2010 Yaşam Tablosu % 1,8 teknik faiz ile yapılması ve kusur tespiti için rapor alınması gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. UYUŞMAZLIK HAKEM HEYETİ KARARI
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının % 7 maluliyet oranı üzerinden TRH 2010 Yaşam Tablosu ve progresif rant tekniği ile hesaplama yapan aktüer raporuna göre karar verildiği gerekçesiyle, davanın kabulü ile 138.159,29 TL. sürekli iş gücü kaybı tazminatının 30.10.2020 tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline 800,00 TL rapor giderinin yargılama giderleri içinde davalidan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İTİRAZ
A. İtiraz Yoluna Başvuranlar
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili itiraz başvurusunda bulunmuştur.
B. İtiraz Sebepleri
Davalı vekili itiraz dilekçesinde; olaya ilişkin kaza tespit tutanağı sunulmadan davalı şirkete yapılan başvurunun usule uygun başvuru olarak kabul edilemeyeceği gözetilip davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğunu, davaya konu kazada sigortalı araç sürücüsünün kusuru olmadığını, maluliyet raporunun iyileşme süreci tamamlanmadan düzenlenmiş olması nedeniyle karara esas alınamayacağını, tazminat hesabının TRH 2010 Yaşam Tablosu ve % 1,8 teknik faiz yöntemi ile yapılması gerektiğini ve askerlik süresi için tazminat hesaplanmaması gerektiğini, rapor giderinin teminat dışı olduğunu, ıslah ile artırılan bölüme ıslah tarihinden faiz işletilmesi ve vekalet ücretinin tarifeye göre belirlenen ücretin 1/5’i oranında hükmedilmesi gerektiğini belirterek, Uyuşmazlık Hakem Heyetince verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı tarafça kusur tespitini sağlamaya yönelik bilgi belge sunulmadan davalıya yapılan başvuru ile davalı bakımından alacağın muaccel hale gelmeyeceği, muaccel olmayan alacak için dava açılmasında hukuki yarar bulunmadığı gerekçesiyle, davanın usulden reddine, davalı yanın diğer itirazlarının incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde; soruşturma kapsamındaki tüm belgelerin davalıya sunulduğu ve hakem dosyasına da ibraz edilmiş olduğu, sunulu belgeler üzerinden kusur incelemesi yapılması mümkün olduğu halde hiçbir rapor alınmadan karar verilmesinin hatalı olduğunu, kusursuz sorumluluk ve hakkaniyet gereği de davalının zarardan sorumluluğuna karar verilmesi gerekirken usulden red kararı verilmesinin hatalı olduğunu belirterek İtiraz Hakem Heyeti kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe:
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı sigorta şirketi tarafından Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (ZMSS) Poliçesi ile teminat altına alınan aracın karıştığı trafik kazası sonucu yaralanıp malul kalan davacı yayanın sürekli iş göremezlik tazminatı ve rapor gideri talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 Sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 85 ve 91 inci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (6098 sayılı Kanun) 54 üncü maddesi, 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30 uncu maddesi, 20.02.2019 tarihli Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirilmesi Hakkında Yönetmelik ve Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları.
3. Değerlendirme
Dava, trafik kazası sonucu oluşan bedensel zarar nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir.
Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası; motorlu bir aracın karayolunda işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde, o aracı işletenin, zarara uğrayan 3. kişilere karşı olan sorumluluğunu belli limitler dahilinde karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan bir sorumluluk sigortası türüdür. Bu sebepledir ki, sigorta şirketinin sorumluluğu, sigortalı araç sürücüsünün kusurunun bulunması halinde sözkonusu olup poliçe limitiyle sınırlıdır. Zira, kanunun emredici hükmü gereği yaptırılan zorunlu trafik sigortalarında sigortacı, işletene düşen hukuki sorumluluğu teminat altına aldığına göre, ancak işletenin sorumlu olduğu oranda zarardan sorumlu olacaktır. İşletene hukuken yükletilemeyen zarardan, onun sorumluluğunu teminat altina alan sigortacının sorumlu tutulması da mümkün değildir. KTK’nun 86/1 inci maddesi gereği ise, işletenin eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kusursuzluğu oranında sorumluluğunun kalkacağı açıktır.
Uyuşmazlık Hakem Heyeti tarafından, davacı çocuk ile davalının sigortaladığı araç sürücüsünün kazadaki kusur durumlarının belirlenmesi bakımından herhangi bir araştırma yapılıp rapor alınmadığı, sigortalı araç sürücüsünün kusurlu kabul edilmesi konusunda herhangi bir gerekçe de belirtilmeksizin davalı sigortalısının tam kusurlu olduğu kabulü üzerinden hesap edilen tazminatın hüküm altına alındığı görülmektedir. Davalının bu hususa ilişkin itirazı nedeniyle İtiraz Hakem Heyeti tarafından da, herhangi bir kusur incelemesi yaptırılmaksızın, kusur tespitine imkan verecek belgeleri sunup davalı bakımından borç muaccel hale getirilmeden dava açmada davacı yanın hukuki yararının bulunmadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Zarar gören hak sahiplerinin tahkime başvurmadan önce davalı sigorta şirketine başvuru zorunluluğu 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 97 nci maddesinde düzenlenmiş ve Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’nda da başvuru sırasında sunulması gerekli belgeler belirlenmiştir. Anılan düzenlemeler gereği hak sahibinin sigortacıya başvurusu sırasında sunabileceği belgeler, mevcut olan belgelerden ibaret olup, yetkili makamlarca düzenlenebilecekken düzenlenmemiş (kaza tespit tutanağı vs) belgelerin sunulmasının beklenemeyeceği açıktır. Davacı taraf, davalı sigortacıya ve tahkime başvurusu sırasında ceza soruşturması kapsamında düzenlenen ifade tutanaklarını (davalı sürücüsünün ifadesi de dahil) ve kolluk tutanaklarını sunmuştur. Bu itibarla; olaya ilişkin düzenlenmiş ve davalının kendisinin kusur tespiti yapmasını sağlayacak nitelikteki (mevcut) tüm belgeleri sunan davacı yanın başvurusunun usule uygun olmadığına ilişkin kabul yerinde olmamıştır.
Açıklanan nedenlerle; dosyada mevcut olan ifade tutanakları ve kolluk tutanaklarına göre tarafların kusur oranlarını belirleyen uzman bilirkişi raporu alınıp, davalının diğer itirazları da değerlendirilerek oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerektiğinden, İtiraz Hakem Heyeti kararının bozulması gerekmiştir.
